Η λέξη μπερές προέρχεται από τη γαλλική γλώσσα και συγκεκριμένα από το αρσενικό ουσιαστικό béret (μεσαιωνικό λατινικό: biretum, αρχαιότερο λατινικό: birrum και birros. Στα ελληνικά του Βυζαντίου αποδόθηκε ως βίρρος: μανδύας με κουκούλα για τη βροχή). Πρόκειται για τον μάλλινο πίλο (μαλακό καπέλο, στρογγυλού σχήματος) των ορεινών κατοίκων της Γασκωνίας, αρχαίας χώρας της μεσημβρινής Γαλλίας, η οποία οφείλει τη σημερινή της ονομασία στους Βάσκους (Ουάσκωνας ή Βάσκωνας).
Σε στρατιωτική χρήση με την ακριβώς σημερινή του μορφή ο μπερές κάνει την εμφάνιση του περί το έτος 1644 στους Αγγλικούς Εμφυλίους Πολέμους
Στα τεθωρακισμένα ο μπερές υιοθετείται για πρώτη φορά από τους Γάλλους αρματιστές αξιωματικούς κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1917, και ήταν ιδιαίτερα αρεστός στους βετεράνους οπλίτες με αποτέλεσμα να διαδοθεί αυτόματα σε όλα τα πληρώματα σαν μόδα.
Για χρώμα του μπερέ επιλέχθηκε το μαύρο ή σκούρο μπλε καθαρά για εργονομικούς λόγους, διότι οι λεκέδες από τα λάδια και τα γράσα φαινόταν λιγότερο. Το 1924 επιλέχθηκε και από τους Βρετανούς ως το επίσημο κάλυμμα κεφαλής των Βρετανικών Τεθωρακισμένων.
Ο Μαύρος Μπερές στον Ελληνικό Στρατό υιοθετείται το 1941 στην Μέση Ανατολή ακολουθώντας την εμφάνιση του Αγγλικού Στρατού. Οι πρώτοι που τον φόρεσαν ήταν τα Ελληνικά πληρώματα των Lynx ΙΙ, Κάρριερς και Μάρμον Χάριγκτον που εκπαιδεύτηκαν και πολέμησαν στην Μέση Ανατολή.
Επισήμως τον Αύγουστο του 1942 συγκροτήθηκε στην Μέση Ανατολή ο Ιερός Λόχος με Διοικητή τον Επίλαρχο Ανδρέα Καλλίνσκη υιοθετώντας ενδυματολογικά τις στολές των Άγγλων Κομάντο με τον διάσημο πράσινο μπερέ. Μπερέ φόρεσαν και πολλοί άνδρες σε όλες τις αντιστασιακές οργανώσεις στον Ελλαδικό χώρο.
Με την απελευθέρωση από την Γερμανική κατοχή ο Μπερές υιοθετείται από τον Ελληνικό Στρατό με διάφορα χρώματα ανάλογα με το όπλο, μαύρο για τα Τεθωρακισμένα, πράσινο για τις Ειδικές Δυνάμεις, μπλε για τους Πεζοναύτες, κόκκινο για την Αεροπορία Στρατού και χακί για τα άλλα όπλα, μέχρι το Μάιο του 1979 οπότε αντικαταστάθηκε με το δίκοχο, εκτός από τα Τεθωρακισμένα την Αεροπορία Στρατού και τις Ειδικές Δυνάμεις.
Μετά το 1945 ο μαύρος μπερές είναι το κάλυμμα της κεφαλής των τεθωρακισμένων δυνάμεων των περισσοτέρων κρατών και θεωρείται ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΠΙΛΕΚΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ, σε όλο τον κόσμο.
ΠΗΓΗ ΓΕΣ/ΔΙΤ
Έπειτα από διάλειμμα 23 χρόνων ο μπερές επανέρχεται θριαμβευτικά σε όλο τον Ελληνικό Στρατό Ξηράς, αντικαθιστώντας το γνωστό δίκοχο στη στολή των στρατιωτών. Πιο συγκεκριμένα, το Γενικό Επιτελείο Στρατού ανακοίνωσε ότι, με απόφαση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου, καθιερώθηκε ο μπερές χρώματος μπλε σκούρου με κεντητό εθνόσημο ως κάλυμμα κεφαλής για όλο το στρατιωτικό προσωπικό, σε αντικατάσταση του μέχρι σήμερα δίκοχου. Ωστόσο, διατηρούνται οι καθιερωμένοι μπερέδες με τα αντίστοιχα χρώματα όπως παρακάτω:
o Πράσινο για τις Ειδικές Δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων και των Πεζοναυτών
o Μαύρο για το Όπλο των Τεθωρακισμένων
o Βυσσινί για το Όπλο της Αεροπορίας Στρατού
o Κόκκινο για την 71 η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία
o Γαλάζιο για την Προεδρική Φρουρά
Για τη λήψη της παραπάνω απόφασης διενεργήθηκε μελέτη-έρευνα σε όλο το στρατιωτικό προσωπικό για διαπίστωση της υπάρχουσας τάσης. Ζητήθηκαν επίσης οι απόψεις της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού και λήφθηκαν υπόψη άλλες παράμετροι, όπως η εργονομία, η εμφάνιση, αλλά και η «εναρμόνιση» με τη διεθνή τάση πού έχει επιβάλει ή προσανατολίζει τους στρατούς στον μπερέ. Άλλωστε, σχεδόν πάντα επιρροές από το εξωτερικό διαμόρφωναν την αισθητική στον τομέα αυτό, χωρίς να παραγνωρίζεται η παράδοση. Μπερές και δίκοχο εναλλάσσονται στα… κεφάλια των Ελλήνων στρατιωτών τα τελευταία 50 τουλάχιστον χρόνια. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με δίκοχο αλλά και παλιότερα ήταν σήμα κατατεθέν, όπως θυμίζει και η γνωστή φωτογραφία τον Ελευθερίου Βενιζέλου. Γενικώς πάντως, η τραγιάσκα (το μπερεδάκι) δεν πολυφοριέται – πλην Στρατού – στην Ελλάδα.
Ο μπερές έμεινε στον Στρατό μέχρι το 1978, όταν τον άλλαξε ο τότε αρχηγός ΓΕΣ Αγαμέμνων Γκράτσος με εντολή του τότε Υπουργού Άμυνας Ευάγγελου Αβέρωφ. Η σχετική εντολή του 1978 περιλαμβάνει και τους αξιωματικούς στις περιπτώσεις που φορούν την κλασσική στολή 8γ. Εξαιρούνται οι αξιωματικοί και οπλίτες των καταδρομών, τεθωρακισμένων, Προεδρικής Φρουράς και της Αεροπορίας Στρατού. Ορισμένα σώματα έχουν ως ισχυρό σύμβολο τον μπερέ, ιδιαίτερα οι καταδρομείς και οι τεθωρακισμένοι. Όταν πριν 3 χρόνια λειτουργικοί λόγοι επέβαλλαν το γνωστό τζόκεϋ στις ασκήσεις και γενικά στην εκπαίδευση, οι «πρασινοσκούφηδες» και οι «μαυροσκούφηδες» αντέδρασαν και πέτυχαν να διατηρήσουν για συναισθηματικούς λόγους τον μπερέ στις απλές εκπαιδευτικές διαδικασίες εντός της Μονάδας. Το μέτρο ισχύει από το Μάιο του 2002, με την αλλαγή της στολής 3 σε θερινή.
